Yemeği süratli yemek kalori alımını artırıyor, obezite riskini yükseltiyor

Leila

Global Mod
Global Mod
Yemeği süratli yemek, sindirim sıhhatini olumsuz etkileyen yanlış alışkanlıklardan biri…

Lokmalarını yeteri kadar çiğnemeden yutanlar, çeşitli hastalıklar ile karşı karşıya kalabiliyor…

Obezite ise, yarattığı ve yaratabileceği sıhhat sıkıntıları niçiniyle bugün dünyadaki en değerli sıhhat problemlerinin başında geliyor.

İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Mehmet Akif Öztürk, 2020 yılında yapılan bilimsel bir çalışmada süratli yemek yiyenlerin yavaş yiyenlere oranla doymak için daha hayli besin tükettiklerini ortaya çıkardığını söylemiş oldu.

İHA’nın haberine nazaran; Hollandalı bilim insanları tarafınca 60 istekli üzerinde yapılan ve 2020 yılında sonuçları ‘American Jounal of Clinical Nutrition’ mecmuasında yayınlanan çalışmaya göre; yeme suratı ne kadar azalır, çiğneme ne kadar uzarsa doyma hissi de bir o kadar az besinle sağlanabiliyor.

“Hızlı yemek yiyenlerde daha fazla ölçüde besin alımı daha fazla kalori alımı demektir”

Uzm. Dr. Mehmet Akif Öztürk’ün verdiği bilgiye bakılırsa süratli yemek yiyen beşerler, yavaş yiyenlere oranla daha fazla obezite riskine sahipler.

Öztürk, yalnızca bu çalışmaya göre bu biçimde bir genelleme yapmak gerçek olmasa da bu ve misal çalışmalar bu tezi doğruladığını belirterek şu açıklamaları yaptı:

“Hızlı yemek yiyenlerde daha fazla ölçüde besin alımı daha fazla kalori alımı demektir. Bu durum da aslında obezite için önemli bir risk faktörü oluşturur. Sonuçta obezite alınan kalori ve harcanan kalori içindeki dengesizlikten kaynaklanmaktadır.”



Ağız içi duyusal maruziyet

Çalışmanın daha net anlaşılabilmesi için iki değerli kavramı bilmek gerektiğini söyleyen Uzm. Dr. Öztürk, kelamlarına şöyleki devam etti:

“Bunlardan biri (ADM) Ağız içi duyusal maruziyet, yani lisan üstündeki reseptörler vasıtası ile algılanan duyu hissi de diyebiliriz. ADM, çiğneme mühleti uzadıkça ya da katı halli yiyecekler ile daha yüksek seviyede olurken, sıvı ya da püre biçiminde yiyecekler ile ve çiğneme mühleti azaldıkça azalmaktadır. Öteki kavram ise isminden da anlaşılacağı üzere (YH) Yeme Suratı kavramlarıdır.”

Çalışmada temelde 4 tane küme ve bir de denetim kümesinin bulunduğunu lisana getiren Uzm. Dr. M. Akif Öztürk, “Gönüllüler yeme sistemleri farklı olacak biçimde kümelere ayrılarak gözlemlenmiş. Her bir kümede yer alan gönüllüler aralıklı olarak doyum anketlerine tabi tutulup beraberinde beslenmelerinin birinci dakikalarında ve beslenme sonunda gönüllülerin kan örnekleri alınarak kanda glikoz, insülin ghrelin ve pankreatik peptid hormon seviyeleri tespit edilmiş.” dedi.


Süratli yutulan yiyecekler tercih edilmemeli

Çalışmanın bir öteki kararınun da yenilen yemek püre gibisi çiğneme gerektirmeden süratlice yiyebilecek bir yemek olmadığında ağız içi duyusal maruziyet arttığından daha az besin unsuru ile doymanın da mümkün olduğunun tespit edilmesi olduğunu söyleyen Uzm. Dr. M. Akif Öztürk, bu açıdan bakıldığında günlük yaşantıda mecburî olmayana hallerin haricinde püre üzere süratle yutulan yiyeceklerin fazlaca fazla tercih edilememesi gerektiğini de kelamlarına ekledi.

“Hızlı yemek yiyenler, yemek daha sonrası devirde daha çabuk acıkıyor”

Araştırma kümesinde gözlemlenen bir başka parametrenin de süratli yemek ve doygunluk içinde bir ilişki olduğunu lisana getiren Dr. Öztürk, diye konuştu.


“Çiğneme mühletinin lokma başına en az 15 saniye olacak biçimde ayarlanmasını öneririm”

Daha yavaş yemek yemenin tokluk hormonu düzeylerini artırabileceği, daha çabuk tok hissetmeye yardımcı olabileceği ayrıyeten kalori alımını azaltabileceği ikazlarında bulunan Öztürk, süratli yemek yeme davranışını değiştirmenin mümkün olduğunu da söylemiş oldu.

Öncelikle bu bahiste aşikâr bir farkındalığın oluşması için bahsin ehemmiyetinin vurgulanması ve eğitimler verilmesi gerektiğine işaret eden Öztürk, “Sindirimi kolay olan, çiğnemeden yutulabilen sıradan besinler ile beslenme yerine daha kompleks, sindirimi ve emilimi daha yavaş daha sağlıklı besinlerle beslenme tercih edilmelidir. Bu hususta bilhassa hangi besinler bizler için daha uygun ise tabip ya da diyetisyen tarafınca dayanak alınarak bu tarafta beslenme düzenlemeleri yapılabilir. Bunun yanında çiğneme müddetinin lokma başına en az 15 saniye olacak biçimde ayarlanmasını öneririm.” dedi.

“Sadece yavaş yiyerek kilo vermek tek başına olağan ki kâfi olmayacaktır”

Daha evvel Japonya’da bu çalışmayı takviyeler bir benzeri çalışma yapıldığını fakat Hollandalı bilim insanlarının yaptığı bu son çalışmanın farkının besin alımının çeşitli etaplarında bilhassa de birinci dakikalarında insülin düzeylerinin de ölçülmüş olması olduğunu söyleyen Uzm. Dr. Öztürk, bu çalışmanın ayrıyeten öteki çalışmalara nazaran hastaların seçimi ve kararı etkileyebilecek kaidelerin optimizasyonu açısından daha kapsamlı olduğunun da altını çizdi.

Yalnızca bu çalışmaya nazaran bu biçimde bir genelleme yapmanın hakikat olmasa da bu ve misal çalışmaların bu tezi doğruladığına işaret eden Uzm. Dr. Mehmet Akif Öztürk, şu kelamları kaydetti:

“Hızlı yemek yiyenlerde daha fazla ölçüde besin alımı daha fazla kalori alımı demektir. Bu durum da aslında obezite için önemli bir risk faktörü oluşturur. Sonuçta obezite alınan kalori ve harcanan kalori içindeki dengesizlikten kaynaklanmaktadır. Yalnızca yavaş yiyerek kilo vermek tek başına olağan ki kâfi olmayacaktır. Sonuçta burada yalnızca kalori alımının sonlandırılması değil beraberinde bireyler için harcanan kalorinin de belli bir seviyede olması ile optimal kilo denetimi sağlanabilir. Fakat şunu hayli rahatlıkla söyleyebiliriz ki yavaş yeme ile daha az ölçüde besine muhtaçlık duymanın yanında, denetim edilebilir bir yeme davranışı oluşturarak sağlıklı beslenme yolunda bir başlangıç noktası oluşturabiliriz. Çalışmaya göre süratli yemek yiyenlerde yavaş yemek yiyenlere bakılırsa insülin salınımı yemeğin birinci dakikalarında ve sonunda daha az ölçüde olmakta. Bu durum da bilhassa şeker hastalarını düşünecek olursak insülin üzere kilit ehemmiyete sahip bir hormondan daha az yararlanma manasına gelir.”
 
Üst