Covid-19’a yakalanan birçok kişi 2 ay ortasında büsbütün güzelleşebilir. Lakin kimi şahıslar de belirtiler daha uzun mühlet devam eder. Bu belirtiler kimi vakit o kadar şiddetli olabilir ki, kişinin olağan bir yaşama dönmesini pürüzler. Bu durum, uzun covid sendromu yahut post covid-19 sendromu olarak söz edilir.
Enfeksiydaha sonrasında devam eden bu durum, bir dizi belirtiye yol açar. Uzun covid sendromu, birtakım önemli sıhhat neticelerina yol açabilecek bir meseledir.
Uzun covid sendromu nedir?
Uzun covid, güzelleşmeden ve ötürüsıyla virüsün bedenden atılmasından daha sonra kişiyi biroldukca taraftan zayıflatabilen bir sendromdur.
Ortaya çıkan rahatsızlıkların kalıcılığının mühletinin, hastalık sırasında tıpkı durumların yoğunluğuyla irtibatlı olduğu düşünülüyor. Lakin, covid-19 enfeksiyonunu yavaşça olarak atlatan şahıslarda bile uzun vadeli problemler gelişebiliyor.
Belirtiler hastalığın on ikinci haftasından daha sonra bile ortaya çıkarsa bu durum uzun covid sendromu olarak isimlendiriliyor.
Herhangi bir uzun vadeli etkiyi en kısa müddette belirlemek fazlaca kıymetlidir. Virüs artık mevcut olmasa bile, enfeksiyondan güzelleştikten daha sonra bile kalıcı semptom ve bozuklukları olan hastalar kesinlikle izlenmelidir.
Uzun covid sendromunun en yaygın rahatsızlıkları nelerdir?
Uzun covid sedromu çeşitli rahatsızlıklara niye olabilir. Virüs yahut hastalığın niye olduğu beden organlarına direkt ziyan, hudut sisteminin tesirleri ve bozulması yahut virüsü ortadan kaldırmak için bir tıp bağışıklık reaksiyonunu tetikleyen ve bedenin organlarına ve dokularına da ezkaza saldırarak onlara ziyan veren bağışıklık sisteminin olağandışı yansısı çeşitli sıhhat problemlerini tetikleyebilir.
Ağustos 2020’de Covid-19’dan güzelleşen hastaların sadece yüzde 10’u uzun covid sendromundan etkilenirken, daha yakın tarihindeki varsayımlar, haftalar yahut aylar daha sonra bile güzelleşen bireylerin yüzde 50’sinin etkilendiğini gösteriyor.
Nature Medicine’de yayınlanan bir çalışmada, belirtilerin müddetiyle ilgili olarak, covid-19 enfeksiyonundan uygunlaşan 4 binden çok hastayı tahlil ederek şu sonuca vardı:
– Çalışmaya katılan bireylerin yüzde 13’ü 28 günden uzun müddettir uzun müddetli covid-19 semptomlarına sahipti,
– 8 haftadan fazla yüzde 5,
– 12 haftadan fazla %2.
Uzun Covid belirtileri
Uzun covid sendromu belirtileri birden çok organı etkileyebilir. Direkt virüsten mi yoksa enfeksiyonun oluşturduğu hasardan mı yoksa travmadan mı kaynaklandığı hala meçhuldür.
En sık görülen belirti yorgunluktur, bunu tat ve koku kaybı izler. Çok sık bildirilen bir diğer belirtide daima yorgunluk hissine ek olarak hafıza ve konsantrasyon sıkıntıları ile karakterize bir durum olan zihinsel sistir. Bu, birçok durumda bir enfeksiydaha sonrasında kendini gösteren kronik yorgunluk sendromu olarak bilinir. Lakin, bu durumun gelişmeninin altında yatan sistemler çabucak hemen tam olarak anlaşılmamıştır.
Genel olarak uzun covid sendromunda aşağıdaki belirtiler görülebiliyor:
– Baş dönmesi,
– Baş ağrısı,
– Uyku zorluğu,
– Nefes darlığı,
– Çarpıntı ve sistemsiz kalp atışı,
– Anksiyete yahut gerilim üzere nörolojik semptomlar,
– Sindirim sistemi bozuklukları,
– Çok terleme,
– Deri döküntüleri,
– Saç dökülmesi,
– Tırnak zayıflığı,
– Kas ağrıları,
– Böbrek sıkıntıları.
Enfeksiydaha sonrasında devam eden bu durum, bir dizi belirtiye yol açar. Uzun covid sendromu, birtakım önemli sıhhat neticelerina yol açabilecek bir meseledir.
Uzun covid sendromu nedir?
Uzun covid, güzelleşmeden ve ötürüsıyla virüsün bedenden atılmasından daha sonra kişiyi biroldukca taraftan zayıflatabilen bir sendromdur.
Ortaya çıkan rahatsızlıkların kalıcılığının mühletinin, hastalık sırasında tıpkı durumların yoğunluğuyla irtibatlı olduğu düşünülüyor. Lakin, covid-19 enfeksiyonunu yavaşça olarak atlatan şahıslarda bile uzun vadeli problemler gelişebiliyor.
Belirtiler hastalığın on ikinci haftasından daha sonra bile ortaya çıkarsa bu durum uzun covid sendromu olarak isimlendiriliyor.
Herhangi bir uzun vadeli etkiyi en kısa müddette belirlemek fazlaca kıymetlidir. Virüs artık mevcut olmasa bile, enfeksiyondan güzelleştikten daha sonra bile kalıcı semptom ve bozuklukları olan hastalar kesinlikle izlenmelidir.
Uzun covid sendromunun en yaygın rahatsızlıkları nelerdir?
Uzun covid sedromu çeşitli rahatsızlıklara niye olabilir. Virüs yahut hastalığın niye olduğu beden organlarına direkt ziyan, hudut sisteminin tesirleri ve bozulması yahut virüsü ortadan kaldırmak için bir tıp bağışıklık reaksiyonunu tetikleyen ve bedenin organlarına ve dokularına da ezkaza saldırarak onlara ziyan veren bağışıklık sisteminin olağandışı yansısı çeşitli sıhhat problemlerini tetikleyebilir.
Ağustos 2020’de Covid-19’dan güzelleşen hastaların sadece yüzde 10’u uzun covid sendromundan etkilenirken, daha yakın tarihindeki varsayımlar, haftalar yahut aylar daha sonra bile güzelleşen bireylerin yüzde 50’sinin etkilendiğini gösteriyor.
Nature Medicine’de yayınlanan bir çalışmada, belirtilerin müddetiyle ilgili olarak, covid-19 enfeksiyonundan uygunlaşan 4 binden çok hastayı tahlil ederek şu sonuca vardı:
– Çalışmaya katılan bireylerin yüzde 13’ü 28 günden uzun müddettir uzun müddetli covid-19 semptomlarına sahipti,
– 8 haftadan fazla yüzde 5,
– 12 haftadan fazla %2.
Uzun Covid belirtileri
Uzun covid sendromu belirtileri birden çok organı etkileyebilir. Direkt virüsten mi yoksa enfeksiyonun oluşturduğu hasardan mı yoksa travmadan mı kaynaklandığı hala meçhuldür.
En sık görülen belirti yorgunluktur, bunu tat ve koku kaybı izler. Çok sık bildirilen bir diğer belirtide daima yorgunluk hissine ek olarak hafıza ve konsantrasyon sıkıntıları ile karakterize bir durum olan zihinsel sistir. Bu, birçok durumda bir enfeksiydaha sonrasında kendini gösteren kronik yorgunluk sendromu olarak bilinir. Lakin, bu durumun gelişmeninin altında yatan sistemler çabucak hemen tam olarak anlaşılmamıştır.
Genel olarak uzun covid sendromunda aşağıdaki belirtiler görülebiliyor:
– Baş dönmesi,
– Baş ağrısı,
– Uyku zorluğu,
– Nefes darlığı,
– Çarpıntı ve sistemsiz kalp atışı,
– Anksiyete yahut gerilim üzere nörolojik semptomlar,
– Sindirim sistemi bozuklukları,
– Çok terleme,
– Deri döküntüleri,
– Saç dökülmesi,
– Tırnak zayıflığı,
– Kas ağrıları,
– Böbrek sıkıntıları.