Göz tansiyonu olarak da bilinen glokom, dünya çapına çok yaygın görüle bir durumdur. Dünya çapında yaklaşık 80 milyon kişinin glokomlu olduğu ve glokomlu bireylerin yaklaşık yüzde 50’sinin bu hastalığa sahip olduklarının farkında olmadığı varsayım edilmektedir. Bunun sebebi, glokomun erken evrelerinde belirti vermemesidir.
Glokom, gözün optik hududuna ziyan veren bir durumdur. vakit içinde, kötüleşir ve çoklukla yüksek göz içi tansiyon ile bağlantılıdır. Ekseriyetle kalıtsaldır lakin genetik olmadığı durumlar da vardır. Göz içi basıncı olarak isimlendirilen göz tansiyonu, beyne manzara gönderen optik sona ziyan verebilir. Hasar kötüleşirse, glokom birkaç yıl ortasında kalıcı görme kaybına ve hatta tam körlüğe niye olabilir.
Glokomlu birden fazla beşerde erken belirti yahut ağrı görülmez. Bu niçinle nizamlı tertipli muayeneler kıymetlidir. Görme bir sefer kaybolduğunda, geri getirilemez.
GLOKOM TİPLERİ VE BELİRTİLERİ
2 ana glokom tipi vardır; açık açılı ve kapalı açılı glokom.
Açık açılı glokom en sık görülen tiptir. Gözdeki drenaj yapısı (trabeküler ağ olarak adlandırılır) problemsiz, lakin sıvı olması gerektiği üzere akmadığında ortaya çıkar.
Kapalı açılı glokom ise iris ve kornea içindeki drenaj boşluğu hayli daraldığında ortaya çıkar. Bu, beğenilen ani bir basınç birikmesine niye olabilir. Ayrıyeten katarakt, gözdeki merceğin bulanıklaşması ile de bağlıdır.
Açık açılı glokom epeyce ilerleyicidir ve 10 ila 20 yıl boyunca belirti göstermeden ilerleyebilir. Bu mühlet zarfında yalnızca tam bir göz muayenesiyle tespit edilebilir. Hadiselerin yaklaşık yüzde 90’ı açık açılı glokomdur.
Kapalı açılı glokom, iki gözden yalnızca birini ansızın etkileyen ender bir formdur. Kişi gözünde epey keskin bir ağrı hisseder ve ışık kaynaklarının etrafında besbelli bir görme kaybı ile renkli bir yuvarlak algılar. Ağrıyan göz kırmızı ve serttir. Çabucak müdahale edilmesi gereken bir acil durumdur.
Kapalı açılı glokomda belirtiler çoklukla ortam ışığının az olduğu vakit içinderda (akşamları, bir şovda vb.), göz bebeklerinin büyüdüğü bir anda ortaya çıkar. İleri yaşta olanlar bu glokom tipi açısından daha büyük risk altındadır. Kapalı açılı glokom acil müdahale gerektirir. Tedavi edilmezse, etkilenen gözdeki ani ve ağır basınç artışı (göz tansiyonu) birkaç saat ortasında geri dönüşü olmayan bir göz hasarına niye olabilir.
Açık açılı glokom her iki gözü de çoğunlukla eşit olmayan biçimde tesirler. Bir göz başkasından daha az etkilenir ve tanıyı geciktiren görme kaybını telafi eder. Nadiren, kişi donuk ağrı (gözlerdeki basınç hissi), yırtılma ve baş ağrısı yaşayabilir. Birkaç yıl daha sonra ilerlemiş glokomun görsel belirtileri ortaya çıkar. Hasta görme alanının etrafında görme kaybı yaşarken, merkezi görüşü (okumaya, yazmaya ve yüzleri tanımaya imkan sağlayan görüş) uzun mühlet olağan kalır. Buna tübüler görme (bir tüpten, borudan bakıyormuş hissi) denir.
Genel olarak glokomda görülen en yaygın 5 belirti ise şunlardır:
– Göz küresinin ortasında yahut ardında ağrı,
– Baş ağrısı
– Göz küresinde basınç hissi
– Görüşün daralması,
– Gözlerde bilinmeyen rahatsızlık.
niçini ne olursa olsun glokom beğenilen oluşan yüksek basınç niçiniyle retina hücrelerini beyne bağlayan hudut liflerinin dokusunu bozarak ilerler. Tıbbın mevcut durumunda hudut liflerinde oluşan hasarı onarmak mümkün değildir. Bu niçinle tedavi ne kadar erken kademede başlarsa o kadar güzeldir.
GLOKOM İÇİN RİSK FAKTÖRLERİ VE ÖNLEMEK İÇİN İPUÇLARI
Glokoma genetik yatkınlık vardır. Bu genetik yatkınlık epey faktörlüdür; gözün ön odasının durumu, şiddetli miyop, çok kolesterol ve kalp ve damar hastalıklarına yatkınlık üzere durumlar göz önünde bulundurulmalıdır.
Ailesinde glokom hikayesi olanların yanı sıra, birtakım bireylerde kronik glokom gelişme riski daha yüksektir. Göz tansiyonu yüksek olan beşerler; 60 yaş üstü beşerler, diyabet, hipertansiyon yahut kalp ve damar hastalıkları olan bireyler, miyoplar, hipotiroidizmi olanlar, göz faydalanması yahut önemli göz enfeksiyonu (üveit) geçirmiş şahıslar, sigara içenler, uzun periyodik göz damlası alanlar ve ince kornealı insanların glokom geliştirme riski daha yüksektir.
Glokomun önlenmesi, göz içi basıncında mümkün bir artışın erken saptanmasına ve kalp ve damar hastalıklarını önlemeye yönelik tüm tedbirlere dayanır. Yani, istikrarlı beslenme, sistemli fizikî aktivite ve sigarayı bırakma temeldir. Ek olarak, gözleri etkileyen kazaların önlenmesi, glokom geliştirme riskini azaltır.
Ailesinde glokom hikayesi olan bireyler yahut başka risk faktörlerine sahip bireyler göz tansiyonlarını 40 yaşından itibaren her 2 ila 3 yılda bir ölçtürmelidir. 40 yaşın üstündeki şahısların yüzde 1’inin olağandışı derecede yüksek göz tansiyonuna sahip olduğu kestirim edilmektedir.
GLOKOM NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Glokom tedavisi, göz ortasındaki basıncı düşürmeyi hedefler. Hasar, hastanın görüş alanını azaltmışsa, tedaviler kaybedilen görüşü geri getirmez. Yalnızca glokom ve görme kaybının ilerlemesini durdurmayı amaçlarlar.
Açık açılı glokom durumunda, göz damlası ile tedavi hastalığın ilerlemesini durdurmak için göz içi basıncını makul bir eşiğin altında tutmayı emeller. Görme kaybını önlemek için tedaviye büsbütün uymak gerekir. Göz damlaları göz içi tansiyonunu gereğince denetim edemezse, lazer tedavisi yahut ameliyat yapılabilir.
Glokom tedavisi ekseriyetle nizamlı göz damlası uygulamasına dayanır. Tedavi hastanın ömrü boyunca takip edilmelidir. Tedaviye başlarken, göz tansiyonu sık sık ölçülür. Akabinde, duruma bağlı olarak her 2 ila 6 ayda bir ölçüm yapılır.
Glokom, gözün optik hududuna ziyan veren bir durumdur. vakit içinde, kötüleşir ve çoklukla yüksek göz içi tansiyon ile bağlantılıdır. Ekseriyetle kalıtsaldır lakin genetik olmadığı durumlar da vardır. Göz içi basıncı olarak isimlendirilen göz tansiyonu, beyne manzara gönderen optik sona ziyan verebilir. Hasar kötüleşirse, glokom birkaç yıl ortasında kalıcı görme kaybına ve hatta tam körlüğe niye olabilir.
Glokomlu birden fazla beşerde erken belirti yahut ağrı görülmez. Bu niçinle nizamlı tertipli muayeneler kıymetlidir. Görme bir sefer kaybolduğunda, geri getirilemez.
GLOKOM TİPLERİ VE BELİRTİLERİ
2 ana glokom tipi vardır; açık açılı ve kapalı açılı glokom.
Açık açılı glokom en sık görülen tiptir. Gözdeki drenaj yapısı (trabeküler ağ olarak adlandırılır) problemsiz, lakin sıvı olması gerektiği üzere akmadığında ortaya çıkar.
Kapalı açılı glokom ise iris ve kornea içindeki drenaj boşluğu hayli daraldığında ortaya çıkar. Bu, beğenilen ani bir basınç birikmesine niye olabilir. Ayrıyeten katarakt, gözdeki merceğin bulanıklaşması ile de bağlıdır.
Açık açılı glokom epeyce ilerleyicidir ve 10 ila 20 yıl boyunca belirti göstermeden ilerleyebilir. Bu mühlet zarfında yalnızca tam bir göz muayenesiyle tespit edilebilir. Hadiselerin yaklaşık yüzde 90’ı açık açılı glokomdur.
Kapalı açılı glokom, iki gözden yalnızca birini ansızın etkileyen ender bir formdur. Kişi gözünde epey keskin bir ağrı hisseder ve ışık kaynaklarının etrafında besbelli bir görme kaybı ile renkli bir yuvarlak algılar. Ağrıyan göz kırmızı ve serttir. Çabucak müdahale edilmesi gereken bir acil durumdur.
Kapalı açılı glokomda belirtiler çoklukla ortam ışığının az olduğu vakit içinderda (akşamları, bir şovda vb.), göz bebeklerinin büyüdüğü bir anda ortaya çıkar. İleri yaşta olanlar bu glokom tipi açısından daha büyük risk altındadır. Kapalı açılı glokom acil müdahale gerektirir. Tedavi edilmezse, etkilenen gözdeki ani ve ağır basınç artışı (göz tansiyonu) birkaç saat ortasında geri dönüşü olmayan bir göz hasarına niye olabilir.
Açık açılı glokom her iki gözü de çoğunlukla eşit olmayan biçimde tesirler. Bir göz başkasından daha az etkilenir ve tanıyı geciktiren görme kaybını telafi eder. Nadiren, kişi donuk ağrı (gözlerdeki basınç hissi), yırtılma ve baş ağrısı yaşayabilir. Birkaç yıl daha sonra ilerlemiş glokomun görsel belirtileri ortaya çıkar. Hasta görme alanının etrafında görme kaybı yaşarken, merkezi görüşü (okumaya, yazmaya ve yüzleri tanımaya imkan sağlayan görüş) uzun mühlet olağan kalır. Buna tübüler görme (bir tüpten, borudan bakıyormuş hissi) denir.
Genel olarak glokomda görülen en yaygın 5 belirti ise şunlardır:
– Göz küresinin ortasında yahut ardında ağrı,
– Baş ağrısı
– Göz küresinde basınç hissi
– Görüşün daralması,
– Gözlerde bilinmeyen rahatsızlık.
niçini ne olursa olsun glokom beğenilen oluşan yüksek basınç niçiniyle retina hücrelerini beyne bağlayan hudut liflerinin dokusunu bozarak ilerler. Tıbbın mevcut durumunda hudut liflerinde oluşan hasarı onarmak mümkün değildir. Bu niçinle tedavi ne kadar erken kademede başlarsa o kadar güzeldir.
GLOKOM İÇİN RİSK FAKTÖRLERİ VE ÖNLEMEK İÇİN İPUÇLARI
Glokoma genetik yatkınlık vardır. Bu genetik yatkınlık epey faktörlüdür; gözün ön odasının durumu, şiddetli miyop, çok kolesterol ve kalp ve damar hastalıklarına yatkınlık üzere durumlar göz önünde bulundurulmalıdır.
Ailesinde glokom hikayesi olanların yanı sıra, birtakım bireylerde kronik glokom gelişme riski daha yüksektir. Göz tansiyonu yüksek olan beşerler; 60 yaş üstü beşerler, diyabet, hipertansiyon yahut kalp ve damar hastalıkları olan bireyler, miyoplar, hipotiroidizmi olanlar, göz faydalanması yahut önemli göz enfeksiyonu (üveit) geçirmiş şahıslar, sigara içenler, uzun periyodik göz damlası alanlar ve ince kornealı insanların glokom geliştirme riski daha yüksektir.
Glokomun önlenmesi, göz içi basıncında mümkün bir artışın erken saptanmasına ve kalp ve damar hastalıklarını önlemeye yönelik tüm tedbirlere dayanır. Yani, istikrarlı beslenme, sistemli fizikî aktivite ve sigarayı bırakma temeldir. Ek olarak, gözleri etkileyen kazaların önlenmesi, glokom geliştirme riskini azaltır.
Ailesinde glokom hikayesi olan bireyler yahut başka risk faktörlerine sahip bireyler göz tansiyonlarını 40 yaşından itibaren her 2 ila 3 yılda bir ölçtürmelidir. 40 yaşın üstündeki şahısların yüzde 1’inin olağandışı derecede yüksek göz tansiyonuna sahip olduğu kestirim edilmektedir.
GLOKOM NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Glokom tedavisi, göz ortasındaki basıncı düşürmeyi hedefler. Hasar, hastanın görüş alanını azaltmışsa, tedaviler kaybedilen görüşü geri getirmez. Yalnızca glokom ve görme kaybının ilerlemesini durdurmayı amaçlarlar.
Açık açılı glokom durumunda, göz damlası ile tedavi hastalığın ilerlemesini durdurmak için göz içi basıncını makul bir eşiğin altında tutmayı emeller. Görme kaybını önlemek için tedaviye büsbütün uymak gerekir. Göz damlaları göz içi tansiyonunu gereğince denetim edemezse, lazer tedavisi yahut ameliyat yapılabilir.
Glokom tedavisi ekseriyetle nizamlı göz damlası uygulamasına dayanır. Tedavi hastanın ömrü boyunca takip edilmelidir. Tedaviye başlarken, göz tansiyonu sık sık ölçülür. Akabinde, duruma bağlı olarak her 2 ila 6 ayda bir ölçüm yapılır.