İnmemiş testis nedir, karıştığı durumlar var mıdır?

Leila

Global Mod
Global Mod
Erkek bebekler anne rahminde gelişmeye başladıklarında, testis taslakları da evvel kendi karınlarının ortasında gelişir. Bebek anne karnında büyüdükçe testisler kendi karınlarının ortasında aşağıya hakikat inerek son aylarda evvel kasık bölgesine daha sonra da torbaya inerek asıl olmaları gereken yere yerleşmiş olurlar.

Yenidoğan bir erkek çocuğun testislerinin torbada olmamasına “inmemiş testis” denir. Bu durum birden fazla vakit tek tarafta, kimi vakit de çift taraflı olarak görülebilir. Gerçek inmemiş testis, bir ya da iki testisin hiçbir vakit torbada olmamasıdır. Vakit zaman torbada görülüp vakit zaman görülmeyen testisler bir rahatsızlık değildir. Bunlara tıp lisanında “retraktil testis” denir. Halk içinde ise “ utangaç testis “ ismi sık olarak kullanılır. Bu durum gerçek inmemiş testisin tersine bir tedavi gerektirmez. Fakat bir daha de 6 aylık ortalarla bir çocuk cerrahisi yahut çocuk ürolojisi uzmanı tarafınca denetimi gerekir..

Gerçek inmemiş testise prematürelerde % 30, doğumda % 5, altı aylık bebeklerde % 1 oranında rastlanır. Altıncı aydan daha sonra resen iniş gözlenmez.

Yatarak ve bağdaş kurarak muayene yapılır. Sırtüstü konumda kasık kanalı yahut ektopik ( torba dışına inmiş) testisler elle saptanır. Retraktil testisler anlaşılır. Testislerin bulundukları yerlerin yanı sıra, büyüklük ve kıvam tarafından farklılıklarına da bakılır. Bağdaş kurulduğunda hem karın içi basınç arttırılarak bir kısım karın içi testisleri kasık kanalına iner ve ellenebilir hale gelirler, birebir vakitte refleksler baskılanarak utangaç testislerin torbaya yerleşmeleri sağlanır.

Doğum daha sonrası, rahatsızlığın varlığı yüzde seksen oranında deneyimli bir elin yapacağı muayene ile anlaşılır. Bu hastalarda testis, kasıkta ele gelir. Ele gelmeyen testislerin büyük çoğunluğu ultrason ile, az bir kısmı ise MR üzere tetkiklerle karın ortasında saptanır.

Hangi hastalar ameliyat edilir?

Gerçek inmemiş testisler ameliyatla torbaya indirilmelidir. Zira kasık ve karın içi ısısı torbaya nazaran daha fazladır ve bu ortam bilhassa 1 yaşından daha sonra testislerin hormon ve sperm üretme fonksiyonlarını sağlayan hücrelerine ziyan vermeye başlar. Utangaç ( retraktil ) testislerde bu biçimde bir risk yoktur, deneyimli ellerin muayenesi ile anlaşılır ve ameliyat edilmeden takip edilirler.

Rekraktil testis teşhisinden emin olmak için ebeveynin yardımı da istenir. Bu hedefle iki hafta mühletle çocuk uykudayken hissettirmeden müşahede, ayrıyeten sıcak ellerle, sıcak ortamda testislerin torbada olup olmadıklarını takip eder ve çizelge haline getirirler. Ayrıyeten her banyoda ve çocuk ateşlendiğinde müşahede yapmaları ve bildirmeleri istenir. Bu durumlarda refleksler zayıfladığı için testislerin torba ortasındaki durumları daha rahat anlaşılır.

Ultrasonografi teşhiste kıymetli ve hastaya ışın yükü getirmeyen bir formüldür. Ele gelmeyen testislerin kıymetli kısmının belirlenmesini sağlar. Ayrıyeten testis büyüklükleri ve yapısı konusunda muayenenin ötesinde bilgiler sağlar. Takipte objektif kriterlerle kıyaslama yapılabilmesi için her olguda yapılması önerilir.

Laparoskopi, palpe edilemeyen testislerin teşhis ve tedavilerinde fizik muayene, ultrasonografi ve MR’ dan daha sonraki evredir.

Ameliyat ne vakit yapılmalıdır?

Kasıkta takılmış olan testislerin küçük bir kısmı doğumdan daha sonraki birinci 6 ay ortasında torbaya inebilirler. Bundan daha sonrası artık o testisler için ziyan görme periyodunun başlaması demektir. Isısı torbaya bakılırsa daha yüksek olan kasık yahut karın ortasındaki testisler 6 aylıktan daha sonra en geç 1,5 yaşına kadar cerrahi müdahale ile indirilmelidir. Geç gelen çocuklarda da beklemeden tedavi yapılmalıdır.

İnmemiş testisli çocuklarda kendisini belirli eden fıtık var ise ameliiyat için beklenmez, bir an evvel yapılır.

Tedavi yapılmazsa ne olur?

İki taraflı inmemiş testisli hastaların yarısından fazlası tedavi geç yapılır yahut yapılmazsa çocuk sahibi olamaz. Tek taraflı inmemiş testisi olan hastaların kısırlık ihtimali olağan erkeklere oranla iki katı daha fazladır. Bu sebeple testisler ne kadar erken torbaya indirilirse, bu risk o kadar azalır. Ayrıyeten inmemiş testisli hastalarda ileride kanser gelişme riski vardır. Bu risk olağan erkeklere oranla 15 kat daha fazladır. İnmemiş testislerin bulundukları yerde dönerek hayatiyetlerini kaybetme ve travmaya maruz kalma oranları olağan olanlara bakılırsa daha yüksektir. Ayrıyeten torbasının yarısı yahut tümü boş çocuklar bu durumdan ruhsal olarak etkilenirler.

Ameliyat başarısı yüksek midir?

Ele gelen testislerin tamamına yakını bir ameliyatla torbaya indirilir. Günübirlik bir süreçtir, 1 saat kadar sürer, cerrahi süreç esnasında hastaların yüzde 65 kadarında eşlik eden kasık fıtığı da tedavi edilir. Hastalar ameliyattan bir kaç saat daha sonra taburcu edilir. Ameliyat daha sonraları da hayli rahat geçer. Ağızdan verilen ağrı kesicilerle konforlu bir ameliyat daha sonrası geçirilir. İnmemiş testisli hasta daha evvel sünnet olmamışsa iki sürecin tıpkı anda yapılması epeyce uygundur ve ek zorluk getirmez.

Ele gelmeyen testislerde ekseriyetle laparoskopi formülü kullanılır. Bu hastaların bir kısmında testisin anne karnında yahut kasıkta harap olduğu saptanır ve bu testisler bedenden çıkartılır. Ruhsal etkilenmeleri önlemek için ileride boş torbaya testis protezi konulabilir. Laparoskopi esnasında testis karında saptanmışsa ya tek seansta, kimi vakit de karnın hayli üstlerinde yer aldığı için iki seansta torbaya indirilebilir.

Erken teşhis ve tedavinin epeyce kıymetli olduğu hastalıklardan birisidir.
 
Üst