Her 10 bayandan birinde görülen endometriozis (çikolata kisti), önemli bir toplum sıhhati problemi…
Olağanda rahmin iç kısmını döşeyen endometrium katmanının rahim haricinde bulunması olarak tanımlanan hastalığa ait, Prof. Dr. Ömer Lütfi Tapısız açıklamalarda bulundu.
Hastalığın çoğunlukla pelvis denilen karnın alt bölgesinde görüldüğünü belirten Tapısız, daha az çoğunlukla da olsa bedenin her yerinde görülebilen bir hastalık olduğunu, bilhassa adet devirlerinde gözlenen şiddetli ağrının en sık karşılaşılan belirti olduğunu belirtti.
İDRARDA KAN GÖRÜLEBİLİYOR
Tapısız, “Bunun yanında cinsel bağ sırasında ağrı, karnın alt bölgesinde daima ağrı, büyük tuvalete çıkarken zorlanma ve ağrı, sık idrara çıkma ve idrarda kan görülmesi üzere şikayetlere de sebep olabilmektedir.” tabirlerine yer verdi.
HASTALIĞIN KESİN niçinİ BİLİNMİYOR
Hastalığın kesin niçininin bilinmediğini belirten Tağısız, “En yaygın kabul nazarann teori; her ay gerçekleşen tarafı dışarı olan kan akımının, geriye gerçek tüplerden karın içine akması, beden hami düzeneklerinin bu kanı temizleyememesi kararında dokularda iltihap gelişmesi ve süreç sonunda yapışıklıkların ve yangının oluşmasıdır.” dedi.
HASTALAR ÇOĞUNLUKLA 25-35 ORTASINDA
Tapısız, endometriozis hastalarının sıklıkla 25-35 yaş içinde ve üreme çağındaki bayanlar olduğunu belirterek, şunları kaydetti:
“Hastalar ekseriyetle; kasık ağrısı, hamile kalmada zorluk ve/veya yumurtalık kisti şikayetleri ile başvururlar. Hekim, şikayetleri sorgulayıp değerlendirdiğinde ön teşhis ve kuşkusu doğrultusunda hastayı muayene edecektir. Fizik muayene bulguları hastadan hastaya farklılık göstermekle bir arada, endometriozis lezyonlarının (endometriotik implant) yerleştiği yerlere göre rahim art duvarında nodüller, yumurtalıkta kistler, muayenede ağrılı bölgeler ile kendini gösterebilir. Ultrasonografi, muhtaçlık duyulduğunda manyetik rezonans üzere görüntüleme biçimleri ile çikolata kistleri, rahim art duvarında ve idrar kesesinde yerleşik nodüller görüntülenebilir. Kesin teşhis, laparoskopi denilen kapalı usul ameliyat ile göbek deliğinden optik bir kamera ile girilerek karın içi organların kıymetlendirilmesi ve lezyonlardan biyopsi alınması ile temalır. Bu ameliyat ile endometriozis yaygınlığı, yapışıklıklar görülmekte ve birebir anda hem teşhis hem tedavi mümkün olabilmektedir.”
“KANSER KUŞKUSU OLAN HASTALARDA CERRAHİ TEDAVİ UYGULANMAKTADIR”
Hastalığın tedavisinin hastaya, hastalığın şiddetine ve hastanın gebelik planına bakılırsa şekillendiğini söz eden Tapısız, şu kelamları kaydetti:
“Gebelik dileği olan bir hastada gebeliği ön planda tutarak yaş ve yumurtalık kapasitesine nazaran tedavi planlaması yapılmaktadır. çoğunlukla semptomların şiddetine bakılırsa tedavide birinci tercih edilmesi gereken sistem ilaç tedavileri olmalıdır. Kimi durumlarda hastalığın cerrahi ile tedavi edilmesi gerekebilmektedir. Bu durumlar; süreklilik gösteren ve ilaç tedavisine yanıt vermeyen ağrı yakınması olduğunda, mevcut hayat işlevleri kısıtlanan, ağır bulguları olan hastalarda, endometriozis doku teşhisinin gerekli görüldüğü durumlarda, bağırsak ya da idrar yolları tıkanıklığının olduğu durumlarda, birlikteinde kanser kuşkusu olan hastalarda cerrahi tedavi uygulanmaktadır. Cerrahide yaklaşım her vakit birinci vakit içinderda laparoskopi yani kapalı yol ile olmalıdır. İleri seviye laparoskopik cerrahi yapabilmeyi gerektiren bu hastalığın cerrahi tedavisi, bu hususta ağır eğitim almış, tecrübeli cerrahlarca yapılmalıdır. Gerçek merkezlerde bu hususta tecrübeli cerrahlarca yapılmış cerrahiler daha sonrası fazlaca yüz güldürücü sonuçlar alınmaktadır.
ERKEN TEŞHİSTE FARKINDALIĞIN EHEMMİYETİ
Değerli olan husus hastalığın erken teşhis edilmesi ve hastaların multidisipliner bir biçimde takip ve tedavilerinin planlanmasıdır. Erken teşhis ve yanlışsız takip ve tedavinin sağlanabilmesi için birinci olarak mevzu ile ilgili farkındalığın olması gerekmektedir. Buna yönelik olarak ortasında bulunduğumuz mart ayı ‘Endometriozis Farkındalık Ayı’ olarak benimsenmiştir. Bilhassa adet periyotlarında ve cinsel bağlantıda şiddetli ağrı ve çocuk sahibi olmada zorluk yaşayan bayanlarımızın endometriozis hastalığı açısından farkındalığının olması ve şuurlu hareket etmeleri ehemmiyet arz etmektedir. Farkındalığın hayat kalitesini artıracağı unutulmamalıdır.”
Olağanda rahmin iç kısmını döşeyen endometrium katmanının rahim haricinde bulunması olarak tanımlanan hastalığa ait, Prof. Dr. Ömer Lütfi Tapısız açıklamalarda bulundu.
Hastalığın çoğunlukla pelvis denilen karnın alt bölgesinde görüldüğünü belirten Tapısız, daha az çoğunlukla da olsa bedenin her yerinde görülebilen bir hastalık olduğunu, bilhassa adet devirlerinde gözlenen şiddetli ağrının en sık karşılaşılan belirti olduğunu belirtti.
İDRARDA KAN GÖRÜLEBİLİYOR
Tapısız, “Bunun yanında cinsel bağ sırasında ağrı, karnın alt bölgesinde daima ağrı, büyük tuvalete çıkarken zorlanma ve ağrı, sık idrara çıkma ve idrarda kan görülmesi üzere şikayetlere de sebep olabilmektedir.” tabirlerine yer verdi.
HASTALIĞIN KESİN niçinİ BİLİNMİYOR
Hastalığın kesin niçininin bilinmediğini belirten Tağısız, “En yaygın kabul nazarann teori; her ay gerçekleşen tarafı dışarı olan kan akımının, geriye gerçek tüplerden karın içine akması, beden hami düzeneklerinin bu kanı temizleyememesi kararında dokularda iltihap gelişmesi ve süreç sonunda yapışıklıkların ve yangının oluşmasıdır.” dedi.
HASTALAR ÇOĞUNLUKLA 25-35 ORTASINDA
Tapısız, endometriozis hastalarının sıklıkla 25-35 yaş içinde ve üreme çağındaki bayanlar olduğunu belirterek, şunları kaydetti:
“Hastalar ekseriyetle; kasık ağrısı, hamile kalmada zorluk ve/veya yumurtalık kisti şikayetleri ile başvururlar. Hekim, şikayetleri sorgulayıp değerlendirdiğinde ön teşhis ve kuşkusu doğrultusunda hastayı muayene edecektir. Fizik muayene bulguları hastadan hastaya farklılık göstermekle bir arada, endometriozis lezyonlarının (endometriotik implant) yerleştiği yerlere göre rahim art duvarında nodüller, yumurtalıkta kistler, muayenede ağrılı bölgeler ile kendini gösterebilir. Ultrasonografi, muhtaçlık duyulduğunda manyetik rezonans üzere görüntüleme biçimleri ile çikolata kistleri, rahim art duvarında ve idrar kesesinde yerleşik nodüller görüntülenebilir. Kesin teşhis, laparoskopi denilen kapalı usul ameliyat ile göbek deliğinden optik bir kamera ile girilerek karın içi organların kıymetlendirilmesi ve lezyonlardan biyopsi alınması ile temalır. Bu ameliyat ile endometriozis yaygınlığı, yapışıklıklar görülmekte ve birebir anda hem teşhis hem tedavi mümkün olabilmektedir.”
“KANSER KUŞKUSU OLAN HASTALARDA CERRAHİ TEDAVİ UYGULANMAKTADIR”
Hastalığın tedavisinin hastaya, hastalığın şiddetine ve hastanın gebelik planına bakılırsa şekillendiğini söz eden Tapısız, şu kelamları kaydetti:
“Gebelik dileği olan bir hastada gebeliği ön planda tutarak yaş ve yumurtalık kapasitesine nazaran tedavi planlaması yapılmaktadır. çoğunlukla semptomların şiddetine bakılırsa tedavide birinci tercih edilmesi gereken sistem ilaç tedavileri olmalıdır. Kimi durumlarda hastalığın cerrahi ile tedavi edilmesi gerekebilmektedir. Bu durumlar; süreklilik gösteren ve ilaç tedavisine yanıt vermeyen ağrı yakınması olduğunda, mevcut hayat işlevleri kısıtlanan, ağır bulguları olan hastalarda, endometriozis doku teşhisinin gerekli görüldüğü durumlarda, bağırsak ya da idrar yolları tıkanıklığının olduğu durumlarda, birlikteinde kanser kuşkusu olan hastalarda cerrahi tedavi uygulanmaktadır. Cerrahide yaklaşım her vakit birinci vakit içinderda laparoskopi yani kapalı yol ile olmalıdır. İleri seviye laparoskopik cerrahi yapabilmeyi gerektiren bu hastalığın cerrahi tedavisi, bu hususta ağır eğitim almış, tecrübeli cerrahlarca yapılmalıdır. Gerçek merkezlerde bu hususta tecrübeli cerrahlarca yapılmış cerrahiler daha sonrası fazlaca yüz güldürücü sonuçlar alınmaktadır.
ERKEN TEŞHİSTE FARKINDALIĞIN EHEMMİYETİ
Değerli olan husus hastalığın erken teşhis edilmesi ve hastaların multidisipliner bir biçimde takip ve tedavilerinin planlanmasıdır. Erken teşhis ve yanlışsız takip ve tedavinin sağlanabilmesi için birinci olarak mevzu ile ilgili farkındalığın olması gerekmektedir. Buna yönelik olarak ortasında bulunduğumuz mart ayı ‘Endometriozis Farkındalık Ayı’ olarak benimsenmiştir. Bilhassa adet periyotlarında ve cinsel bağlantıda şiddetli ağrı ve çocuk sahibi olmada zorluk yaşayan bayanlarımızın endometriozis hastalığı açısından farkındalığının olması ve şuurlu hareket etmeleri ehemmiyet arz etmektedir. Farkındalığın hayat kalitesini artıracağı unutulmamalıdır.”