Bir belgeselde romantizmi ve aşkı özgün bir şekilde yakalamak garip bir şekilde zordur. Gerçek bağlantıyı teşvik eden şeylerin çoğu – örneğin “Bekar” tarzı icracı aşkın aksine – kameraların dışında gerçekleşir. Ayrıca, her aşk hikayesi bir parça deneydir ve gözlemci etkisi geçerlidir: Filme alınmak sonuçları değiştirme eğilimindedir.
Ancak bir belgeselde romantizme dair bir şeyler yakalayabilirsiniz. Sonu felaketle biten ve gerçek suç belgeseli olan türden bahsetmiyorum. Bize inişler ve çıkışlar, şöhret ve tatminsizlik hakkında bir şeyler ve her şeyden önce saf romantizmin ötesine geçen aşkın kendisi hakkında tarif edilemez bir şeyler anlatan filmleri kastediyorum.
Muhtemelen kendi favorileriniz vardır ve listeniz benimkilerden birini içerebilir: “Aşk ateşi” (2022, Disney+), Sara Dosa'nın volkanologlar Katia ve Maurice Krafft'a bayılması. Birbirlerine olan sevgileri ve belki de volkanlara olan sevgileri konusunda birleşen ikili, 1991 yılında bir volkanik patlamada birlikte öldüler. Ortak ilgi alanları hayatlarının temel bir parçasıydı ve bu da bana sanatçı çiftler hakkında çeşitli belgeselleri hatırlattı; Daniel Hymanson is Heartbreaking gibi. “Çok geç, çok yakında” (2021, büyük platformlarda kiralama) ve Zachary Heinzerling kutlanıyor “Tatlı ve Boxer” (2013, Vudu), Her ikisi de yaratıcılığı ve ortaklığı birleştiren karmaşık ilişkilerle ilgilenir.
Diğer belgeseller trajedi ve zorluklar karşısında bizi desteklemek için sevginin gücünü kullanıyor. Bu yılın Oscar adayını düşünüyorum “Sonsuz Hafıza” Maite Alberdi'nin yönettiği (Paramount+), partnerlerinin kötüleşen hafızasıyla uğraşan bir çifti konu alıyor. Veya Jonas Poher Rasmussen'inki “Kaç” (2021, Hulu), Afgan bir mültecinin evlenmeden kısa bir süre önce yaşadığı travmatik yerinden edilme öyküsünü paylaştığı; Müstakbel kocası bulabildiği tek güvenli yer haline gelmiştir ama o hâlâ bir yuvaya güvenip güvenmemekte tereddüt etmektedir. Veya var “Zaman” (2020, Prime Video), Garrett Bradley'in, Fox Rich'in kocası Rob'u 60 yıl hapis cezasından kurtarmak için verdiği mücadeleyi konu alan yürek parçalayıcı filmi. (Bu bir Haberler ortak yapımıydı.)
Romantizmin sınırlarını araştıran sayabileceğim pek çok şey var ama aklıma anlatılması zor iki tane daha geliyor. Benjamin Rees “Ressam ve hırsız” (2020, Maksimum), Bir sanat hırsızı ile eserini çaldığı sanatçı arasındaki hassas ilişki anlatılıyor. Çarpık anlatım, az önce ne gördüğünüzü tam olarak bilip bilmediğinizi merak etmenize, yalnızca romantizmin gerçekte ne olduğunu değil, aynı zamanda bir belgeselin bir ilişki hakkında ne kadar şey anlatabileceğini de sorgulamanıza neden oluyor.
Bir de Agnes Vardas var “Jacquot de Nantes” (1993, Criterion Channel), uzun süre boyunca pek belgesel sayılmaz. Bu, saygıdeğer film yapımcısının, aynı derecede saygı duyulan film yapımcısı Jacques Demy'nin çocukluğunu yeniden canlandırması, çocukluğunun kurgusal sahnelerini hayatının sonundaki belgesel görüntüleriyle karıştırmasıdır. Demy uzun zamandır filmi kendisi yapmak istiyordu ama filmi yapamayacak kadar hastalanınca (galadan bir yıl önce öldü) işi karısı devraldı. Yani bu hem bir aşk mektubu hem de uzun bir ortaklığın ürünü, dolayısıyla yakınlığın gerçek bir portresi.
Ancak bir belgeselde romantizme dair bir şeyler yakalayabilirsiniz. Sonu felaketle biten ve gerçek suç belgeseli olan türden bahsetmiyorum. Bize inişler ve çıkışlar, şöhret ve tatminsizlik hakkında bir şeyler ve her şeyden önce saf romantizmin ötesine geçen aşkın kendisi hakkında tarif edilemez bir şeyler anlatan filmleri kastediyorum.
Muhtemelen kendi favorileriniz vardır ve listeniz benimkilerden birini içerebilir: “Aşk ateşi” (2022, Disney+), Sara Dosa'nın volkanologlar Katia ve Maurice Krafft'a bayılması. Birbirlerine olan sevgileri ve belki de volkanlara olan sevgileri konusunda birleşen ikili, 1991 yılında bir volkanik patlamada birlikte öldüler. Ortak ilgi alanları hayatlarının temel bir parçasıydı ve bu da bana sanatçı çiftler hakkında çeşitli belgeselleri hatırlattı; Daniel Hymanson is Heartbreaking gibi. “Çok geç, çok yakında” (2021, büyük platformlarda kiralama) ve Zachary Heinzerling kutlanıyor “Tatlı ve Boxer” (2013, Vudu), Her ikisi de yaratıcılığı ve ortaklığı birleştiren karmaşık ilişkilerle ilgilenir.
Diğer belgeseller trajedi ve zorluklar karşısında bizi desteklemek için sevginin gücünü kullanıyor. Bu yılın Oscar adayını düşünüyorum “Sonsuz Hafıza” Maite Alberdi'nin yönettiği (Paramount+), partnerlerinin kötüleşen hafızasıyla uğraşan bir çifti konu alıyor. Veya Jonas Poher Rasmussen'inki “Kaç” (2021, Hulu), Afgan bir mültecinin evlenmeden kısa bir süre önce yaşadığı travmatik yerinden edilme öyküsünü paylaştığı; Müstakbel kocası bulabildiği tek güvenli yer haline gelmiştir ama o hâlâ bir yuvaya güvenip güvenmemekte tereddüt etmektedir. Veya var “Zaman” (2020, Prime Video), Garrett Bradley'in, Fox Rich'in kocası Rob'u 60 yıl hapis cezasından kurtarmak için verdiği mücadeleyi konu alan yürek parçalayıcı filmi. (Bu bir Haberler ortak yapımıydı.)
Romantizmin sınırlarını araştıran sayabileceğim pek çok şey var ama aklıma anlatılması zor iki tane daha geliyor. Benjamin Rees “Ressam ve hırsız” (2020, Maksimum), Bir sanat hırsızı ile eserini çaldığı sanatçı arasındaki hassas ilişki anlatılıyor. Çarpık anlatım, az önce ne gördüğünüzü tam olarak bilip bilmediğinizi merak etmenize, yalnızca romantizmin gerçekte ne olduğunu değil, aynı zamanda bir belgeselin bir ilişki hakkında ne kadar şey anlatabileceğini de sorgulamanıza neden oluyor.
Bir de Agnes Vardas var “Jacquot de Nantes” (1993, Criterion Channel), uzun süre boyunca pek belgesel sayılmaz. Bu, saygıdeğer film yapımcısının, aynı derecede saygı duyulan film yapımcısı Jacques Demy'nin çocukluğunu yeniden canlandırması, çocukluğunun kurgusal sahnelerini hayatının sonundaki belgesel görüntüleriyle karıştırmasıdır. Demy uzun zamandır filmi kendisi yapmak istiyordu ama filmi yapamayacak kadar hastalanınca (galadan bir yıl önce öldü) işi karısı devraldı. Yani bu hem bir aşk mektubu hem de uzun bir ortaklığın ürünü, dolayısıyla yakınlığın gerçek bir portresi.